Frigg, Frija, Frea, Frige (İskandinav Mitolojisi)
Frigg (Eski iskandinav Dili), Frija (Eski Yüksek Almanca), Frea (Longobard) ve Frige (Eski İngilizce), İskandinav Mitolojisinde yaratıcı tanrı Odin’in karısı, aşk, bereket, annelik ve evlilik tanrıçası olan Aesir tanrıçası, Thor, Tyr, Baldr, Hödur, Bragi ve Hermodhr’un annesidir.
Frigg ile ilişkili Söylenceler
Manzum Edda’da Lokasenna şiirinde ve Snorri Sturluson’un Nesir Edda’sında Skáldskaparmál bölümünde Fjörgynn’in kızı (Fjörgyns mær) olarak anılmışsa da kimi yazarlar Eski İskandinav dilinde mær kelimesinin “kız” anlamının yanı sıra “karısı” anlamına da gelebileceğini özellikle vurgulamışlardır. En önemli tanrıça olan Asgard’ın kraliçesi Frigg’in yoldaşı şifacılık yeteneği olan Eir iken, hizmetkârları ise koruyucu tanrıça Hlin, bereket tanrıçası Gná ve habercisi Fulla’dır. Kimi yazarlar bahsi geçen yardımcıların özellikle Hofvarpnir adlı at ile gökyüzünde dolaşan Fulla’nın farklı karakterler olmayıp, Frigg’in farklı görünümleri olduğunu da iddia etmiştir. Odin’in tahtı Hlidskjalf’a oturabilen tek kişi olan Frigga, adalet ve evliliğin koruyucusu kabul edilmekte, insanların kaderini bilmekle birlikte bunu kimseye söylememektedir. Frigga, Fulla, Hlin, Gna, Lofn, Vjofn, Syn, Gefjon, Snotra, Eira, Vara ve Vor adlı hizmetçilerin eşliğinde Fensalir’de (Deniz Konağı) ikamet etmekte, şahin ve atmaca tüylerinden yapılmış bir kıyafet giymektedir.
Anglosakson mitolojisinde Frigg’in karşılığı Frige olup, Romalıların Venüs gününe (dis veneris) atfen, Almanca ve İngilizce Friday ‘Cuma’ gününe adını vermiştir. Snorri Sturluson’un 13. yüzyılda yazdığı Nesir Edda’da yer alan Gylfaginning bölümüne göre Frigg çok sevdiği oğlu ışık ve barış tanrısı Baldr’ın ölümünü engellemek için yeryüzündeki her şeye oğluna zarar vermeyeceğine dair yemin ettirirken ökseotunu unutmuş, Loki de bu zaafını kullanarak Baldr’ın ölümüne sebep olmuştur.
790’larda İtalya’da ölen Langobard tarihçisi Diyakoz Paul’un (Paulus Diaconus) Historia Langobardorum adlı eserine göre Vandallar ile Yerleşikler arasında çıkan bir savaş sırasında Odin ile arasındaki görüş ayrılığını ortaya çıkmış, karı-koca farklı tarafları desteklemişlerdir. Taraftarlarına görünen Frigg onlara uzun saçlarını yüzlerine takarak sahte sakal yaparak Vandalların kampına gitmelerini istemiştir. Odin sabahleyin karşısında bir sürü sakallı adam görünce şaşırmışsa da onların zaferini onaylamış ve kendilerine uzun sakallılar anlamına gelen Langobardlar (Lombardlar) adını vermiştir.
Orion’un Kemeri olarak bilinen yıldızlar İskandinavya’da Friggarock adıyla anılmakta ve Frigg’in örekesi (eğrilmekte olan yün, keten gibi şeylerin tutturulduğu, bir ucu çatal değnek) olduğuna inanılmaktaydı.
Odin’e sadık olan Vanirli Frigg, pek çok sevgilisi olan Aesirli Frejya sıkça karıştırılmaktadır. Germen folklorunda Frau Fricke ve Frau Holle adıyla geçen karakterin öncülünün de bu tanrıça olduğu sanılmaktadır. Frigg, Richard Wagner’in “Der Ring des Nibelungen” adlı operasında Fricka adıyla anılmıştır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016